Antidepresanlar Ticarileştimi

https://sagliktanhaberim.wordpress.com/2018/05/17/antidepresanlar-ticaretlesti-mi/

Antidepresanların kullanımında bilinçsiz ve yanlış olmanın çok önemli sonuçlar doğurabileceğini vurgulayan Psikiyatrist ve Nörobilim Doktoru Doç. Dr. Cumhur Taş, bu durumun antidepresanlardan değil yanlış ve bilinçsiz kullanımdan kaynaklandığına dikkat çekiyor. Doç. Dr. Cumhur Taş, “Kadınların günümüzde antidepresanı çok sık kullandığı ve günlerde dahi antidepresanı birbirlerine tavsiye ettikleri için böyle bir ön yargı diye konuştu”. Doç. Dr. Cumhur Taş, son dönemlerde medyada yer alan antidepresan kullanımıyla ilgili tartışmalara ilişkin açıklamalarda bulundu

Antidepresanlar olmadan önce kullanılan geleneksel yöntemler var mıydı? Bunlardan kısaca bahseder misiniz?

1970’li yıllarda zaten antidepresanlar kullanılmaya başlandı. Ondan öncesinde depresyon geçiren bir hastayla ilgili tabi böyle bitkisel tedaviler vardı. Yada beyin temelli insülin koma tedavisi vardı, EKT dediğimiz şok tedavisi vardı, hatta ameliyat tedavileri vardı. Ama ilaçlar piyasaya çıktıkça ki bunların hepsinin başlangıcı antibiyotiklerledir. Antidepresanlarında etkinliği ortaya konulunca bu geleneksel yöntemler artık kullanılmıyor, geleneksel değil de eski yöntemler diyelim.

Antidepresanlar bir nevi uyuşturucudur diyebilir miyiz? Uyuşturucu ile aynı olmasa da benzerliği var mıdır?

Bir nevi uyuşturucudur kesinlikle diyemeyiz hiç alakası yoktur. Çünkü antidepresanların etki mekanizması uyuşturucuların etki mekanizmasından 180 derece daha farklıdır. Uyuşturucular beyinde anlık haz duygusu yaratır ve kullanan kişi bu duygunun müptelası olurken, antidepresanlar alıcılardaki aktiviteyi arttırmak suretiyle ve bunu da uzun dönemli yapmak suretiyle kalıcı etkiler sağlamak gayretindedir. Bırakıldığı zamanda bir uyuşturucuyu bıraktığınız gibi aşerme, ilaç alma ihtiyacı hissetmezsiniz. Doğru şekilde doktor kontrolüyle bırakırsınız. Dolayısıyla bu tamamen bir ön yargıdır.

Kişi antidepresanı gerçekten kullanması gerektiğini kendi karar verebilir mi?

Kendi karar veremez tabii ki. Bu kararı sadece bir doktorunda veremeyeceği, bazı testlerin uygulanması gerektiği, bir görüşmeden sonra değil uygulama testleri görüşme gerekirse beyin görüntüleme aileden alınan görüşler ve kişinin kendi içerisinde bulunduğu sosyal yaşadığı depresyonu tetikleyen psikolojik sorunlar yaşam sorunları göze alındıktan sonra çoklu mekanizmaların doğal bir sonucu olarak karar verilebilir.

Halk arasında da dile getirilen, doktorların çoğunlukla depresyon tedavisinde aynı ilacı yazdıkları söyleminin doğruluk payı var mıdır?

Kesinlikle doğru değildir. Doktorlar farklı farklı ilaçları farklı belirtilere göre yazarlar. Ama kadınların günümüzde antidepresanı çok sık kullandığı ve günlerde dahi antidepresanı ilaç birbirlerine tavsiye ettikleri için böyle bir ön yargı gelişmiştir. Buradaki diğer sorun doktordan kaynaklı sorun ise psikiyatri dışındaki mesleklerinde diğer doktorlarında antidepresan yazmakta biraz cömert davranmasıdır asıl sorun buradan kaynaklanır. Psikiyatristler dışında antidepresan yazılmasının uygun olmadığını düşünüyorum.

Doç. Dr. Cumhur Taş; ”Geçici ve kalıcı etkisi yoktur, olumlu etkileri mevcuttur”

Peki olumlu etkileri bulunan antidepresanlar bir çözüm müdür yoksa günümüzde hemen hemen her şey ticari faaliyete dökülmüşken, antidepresanları da bir nevi ticari ürün olarak nitelendirmemiz olası mıdır?

Dünyada ki tüm psikiyatrik tedaviler farmakolojik ilaç tabanlı ve terapi tabanlıdır. Ben bir hastanın hem ilacı hem psikoterapiyi birlikte alması kanaatindeyim. Ama burada antidepresanlar çözüm mü sorusu eşik altı psikiyatrik belirtiler içindir. Her psikiyatriste başvuran ya da her psikoloğa başvuran insanın psikolojik bir hastalığı olmayabilir. Hastalık düzeyine ulaşmayan sorunlarda hemen antidepresana başlamak hasta içinde ilacın kendisi içinde önyargılara sebep olur. Gerçekten bir psikiyatrik hastalık oluşmuşsa tablo oturmuşsa o zaman bu tedavilere başlanmalıdır, bunu bir ürün ticari olarak göremezsiniz. Ama eşik altı dediğimiz hastalıklar belirtisi daha başlamadan bu ilaçlar yazılırsa o zaman ilaçlarında etkinliği azalıyor ve halkında ilaçlar konusunda önyargıları artıyor.

Kişi çok sorunlu bir olduğunu düşünüyor kendi kafasında ve hemen antidepresan yazdırmalıyım kendime düşüncesi doğru mudur?

Tabii buradaki çare arayışıdır. Antidepresan bağımlılığı diyemem buna. Bazen insanların sosyal çevresindeki yetersizlik hatta çevresinden yeterince destek alamıyor oldukları hissi psikiyatri kliniklerine başvurarak ilaç alma gayretiyle sonuçlanabiliyor. Burada hastaların terapiye başlaması ilaç kullanması gerekliyse kullanması, gereksizse kullanmaması ve bu kararı uzman bir psikolog yada psikiyatristle vermesi iyi bir strateji olabilir.

Bağımlılıktan kurtulabilmesi mümkünse bu nasıl olmalıdır, ilaçlar birden mi kesilmelidir aşamalı olarak mı kesilmelidir?

İlaçlar hiçbir zaman birden kesilmemelidir. Tedavi tamamlandıktan ve kendinizi iyi hissettikten sonra bir süre koruma amaçlı kullanılmalıdır, ondan sonrasında aşamalı olarak kesilmelidir.